Τι είναι το Solution-focused Coaching;
Η προσέγγιση του Coaching με εστίαση στην Λύση (Solution-focused Coaching) βασίζεται στην ιδέα ότι κάθε άνθρωπος και κάθε σύστημα (ομάδα, επιχείρηση, οργανισμός) διαθέτει τα ψυχικά αποθέματα που χρειάζεται για την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει και την επίτευξη των στόχων που θέτει. Η προσέγγιση αυτή είναι μέρος της Συστημικής Θεωρίας όπως αναπτύχθηκε στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.
Όταν η προσοχή μας εστιάζεται στη λύση, φωτίζονται οι εναλλακτικές σε κάθε πρόβλημα, ενεργοποιούνται οι πηγές μας, αναπτύσσουμε νέες συμπεριφορές και όλα προσανατολίζονται στην θετική μας αλλαγή. Το πρόβλημα βρίσκεται λύση, όχι στο πρόβλημα!
Οι βασικές αρχές της προσέγγισης:
Οι βασικές αρχές της προσέγγισης με Εστίαση στη Λύση στην Coaching πρακτική είναι οι εξής (Simon& Berg, 1999; Goldenberg & Goldenberg, 2000; Burwell & Chen, 2006; Schlippe & Schweitzer, 2008; Grant, 2010):
- Εστίαση στη θετική αλλαγή με σταθερό προσανατολισμό προς στο μέλλον.
- Εστίαση στην κατασκευή λύσεων.
- Εστίαση στα αποθέματα, τα προτερήματα και τα θετικά χαρακτηριστικά του πελάτη, που θα αξιοποιηθούν στην επίτευξη του στόχου και στην ολοκλήρωση της αλλαγής.
- Το πρόβλημα δεν είναι το ίδιο το πρόβλημα, αλλά ο τρόπος που το αντιμετωπίζουμε.
- Ανάπτυξη νέων συμπεριφορών και προσανατολισμός στη δράση.
- Οι ίδιοι οι πελάτες είναι οι ειδικοί για τον εαυτό τους,
- Ορίζονται σαφείς στόχοι σε όλη τη διάρκεια της συνεργασίας.
Οι συστημικές ερωτήσεις:
Η εστίαση στη λύση είναι μια προσέγγιση που υλοποιείται μέσα από τη διατύπωση των συστημικών ερωτήσεων. Σας παρουσιάζω εδώ, κάποιες από αυτές.
Ερωτήσεις που μετατοπίζουν την προσοχή στην λύση.
- Υπήρξε περίοδος όπου το πρόβλημα έχασε λίγο την ισχύ του;
- Πότε, πού και για πόσο το πρόβλημα υπήρχε λιγότερο; (
- Πώς το καταλαβαίνατε ότι τα πράγματα ήταν καλύτερα;
- Τι διαφορετικό κάνατε τότε;
Ερωτήσεις Θαύματος
- Ας υποθέσουμε ότι ενώ κοιμάστε απόψε, συμβαίνει ένα θαύμα. Την επόμενη ημέρα που ξυπνάτε το πρόβλημα έχει λυθεί, ωστόσο δεν το γνωρίζετε. Ποια θα ήταν η πρώτη ένδειξη ότι τα πράγματα είναι καλύτερα;
- Ποιοι θα το καταλάβαιναν πρώτοι και πώς θα αντιδρούσαν σε αυτό;
- Πώς θα αντιδρούσατε εσείς στην αντίδρασή τους;
- Αν μια νεράιδα σας βοηθούσε και έλυνε το πρόβλημα, πώς θα ήταν τα
- πράγματα;
- Τι θα είστε σε θέση να κάνετε, που δεν μπορείτε στην παρούσα κατάσταση;
- Τι διαφορετικό θα έβλεπαν οι άλλοι σε εσάς;
Κυκλικές ερωτήσεις
- Τι πιστεύετε ότι καταλαβαίνουν οι άλλοι από την στάση σας;
- Πώς κατανοούν οι συνεργάτες σας τις ιδέες σας;
- Τι κάνετε για αυτό;
- Πώς αντιδρούν οι άλλοι σε αυτή την κατάσταση;
- Πώς αντιδράτε στην δική τους συμπεριφορά;
- Πώς καταλήγετε;
- Ποιες συμπεριφορές σας συντηρούν το πρόβλημα;
Ερωτήσεις αξιολόγησης της αλλαγής σε κλίμακα από 1 έως 10.
- Σε μια κλίμακα από το ένα 1 έως το 10, όπου 10 το θαύμα έχει συμβεί, σε ποιο σημείο βρίσκεστε αυτήν τη στιγμή;
- Γιατί στο 4 (για παράδειγμα) και όχι στο 2;
- Γιατί στο 4 (για παράδειγμα) και όχι στο 8;
- Τι έχετε καταφέρει μέχρι τώρα;
- Τι αξιοποιήσατε για να το καταφέρετε;
- Τι μένει να υλοποιήσετε ακόμη για να φθάσετε στο 8 (για παράδειγμα);
Ερωτήσεις Δράσης
- Τι πιστεύετε ότι μπορεί να λειτουργήσει θετικά το επόμενο διάστημα;
- Ποιο είναι το πιο εύκολο βήμα που θα μπορούσατε να κάνετε προς την επίλυση;
- Υπάρχουν πράγματα που θα ήταν καλό να σταματήσετε ή να περιορίσετε ώστε να προχωρήσετε προς την επίλυση;
- Ποιο είναι το πρώτο μικρό βήμα για την πραγματοποίηση του θαύματος;
Κριτήρια αποτελεσματικότητας:
Τα κριτήρια επιτυχίας αυτής της προσέγγισης είναι δύο: πρώτον, η πίστη του ίδιου του Coach στην προσέγγισή του και δεύτερον, η σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στον Coach και τον πελάτη του. To Solution Focused Coaching είναι μία από τις προσεγγίσεις που διδάσκουμε στα προγράμματα του Athens Coaching Institute, μαζί με το Goal Focused Coaching (Coaching με εστίαση στον στόχο) και το Positive Psychology Coaching (Coaching από την σκοπιά της Θετικής Ψυχολογίας).
Background photo created by mindandi – www.freepik.com
O Χαράλαμπος Πετράς είναι Ψυχολόγος, Διαπιστημένος Executive Coach, ICF PCC, EMCC SP, MISCP, και Συγγραφέας. Είναι μέλος του International Society for Coaching Psychology, ιδρυτής & διευθυντής του Athens Coaching Institute.
Σπούδασε Ανθρωπολογία, Ψυχολογία, Ιστορία και έχει εκπαιδευτεί στο Coaching, στην Συστημική Ψυχοθεραπεία, την Θεραπεία EMDR και την Εκπαίδευση Ενηλίκων. Από το 2009 εργάζεται ως επαγγελματίας Coach κυρίως με μεγάλους οργανισμούς, στελέχη διοίκησης και ηγεσίας. Βιβλία του που κυκλοφορούν είναι η “Τέχνη του Coaching”, ένα εγχειρίδιο για επαγγελματίες και η “Τέχνη των Στόχων” μια μελέτη για την ανάπτυξη και την επιτυχία. Παράλληλα, διατηρεί γραφείο ψυχολόγου όπου εργάζεται κλινικά, με ενήλικες.
