Η SWOT ανάλυση προέρχεται από τη Στρατηγική Ανάπτυξη και την επιστήμη της Διοίκησης. Υποστηρίζει την αποσαφήνιση, αξιολόγηση και επεξεργασία Δυνατοτήτων, Αδυναμιών, Ευκαιριών και Απειλών (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats), με σκοπό τη λήψη αποφάσεων και τον σχεδιασμό μιας πορείας προς τα εμπρός.
Τα στοιχεία που αναδεικνύει αφορούν τόσο την εσωτερική όσο και την εξωτερική πραγματικότητα. Η οργάνωση και τυποποίηση βασίζεται στην έρευνα των Chermack & Kasshanna (2007) και Goanta (2013). Το SWOT αντενδείκνυται για στρατηγικές και πλάνα δράσεων που σχεδιάστηκαν στο παρελθόν και ο πελάτης επιθυμεί να ελέγξει την ορθότητά τους.
Δείτε, συνοπτικά τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε:
Βήμα 1ο: Πλαισίωση – Προετοιμασία.
Ο Coach επεξηγεί και περιγράφει στον Coachee όλα τα απαραίτητα στοιχεία για τα περιεχόμενα του εργαλείου, τον λόγο χρήσης του, τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και τη διαδικασία που προβλέπει.
Βήμα 2ο: Στόχευση.
Επιλέξτε τη στόχευση (targeting) της ανάλυσης, δηλαδή, αναφορικά με ποιο στόχο ή δράση θα αξιοποιήσετε το εργαλείο αυτό.
Βήμα 3ο: Επεξεργασία.
Η επεξεργασία ξεκινά με ερωτήσεις και η προσοχή εστιάζεται σε κάθε ενότητα (Δυνατότητες, Αδυναμίες, Ευκαιρίες, Απειλές) ξεχωριστά. Ο πελάτης αφιερώνει χρόνο και διαμορφώνει μια λίστα με απαντήσεις όσο το δυνατόν μεγαλύτερη. Ο Coach παραμένει υποστηρικτικός, χρησιμοποιεί τις τεχνικές ακρόασης και ενίσχυσης της αφήγησης. Το βήμα αυτό ολοκληρώνεται με την καταγραφή λίστας πάνω σε χαρτί.
Βήμα 4ο: Συσχέτιση & Ανάλυση στοιχείων.
Αφού ολοκληρωθούν οι τέσσερις λίστες, εξελίσσεται μια διαδικασία συσχέτισής τους. Ο Coachee μελετά αυτά που έχει καταγράψει, εστιάζει στη συνολική εικόνα και μελετά πώς μπορούν να συνδεθούν. Ποιες δυνατότητες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αξιοποίηση των ευκαιριών ή την αντιμετώπιση των απειλών και ποιες αδυναμίες μπορούν να μεγεθυνθούν από τις ενδεχόμενες απειλές. Το βήμα αυτό περιλαμβάνει μια “εσωτερική” ανάλυση των στοιχείων. Η αφετηρία της σκέψης είναι δηλαδή τα ίδια τα αποτελέσματα και όχι ο στόχος.
Βήμα 5ο: Συσχέτιση με στόχο (goal).
O Coach ενθαρρύνει τον Coachee να στοχαστεί πάνω στην πρώτη επεξεργασία των στοιχείων και να να εστιάσει στην συνολική εικόνα. Η συσχέτιση με τον στόχο περιλαμβάνει σκέψεις, ιδέες και συναισθήματα που αναδύονται συνδέοντας την επίτευξη του στόχου με τα αποτελέσματα από το προηγούμενο βήμα.
Βήμα 6o: Σχεδιασμός δράσεων.
Ο Coach ενθαρρύνει τον Coachee να σχεδιάσει ένα πλάνο πορείας, μια στρατηγική υλοποίησης με βάση τα δεδομένα που προκύπτουν από τα παραπάνω. Ο σχεδιασμός των δράσεων ακολουθεί την coaching-διεργασία όπως προκύπτει από την δομή της coaching συνεδρίας και τα μοντέλα στοχοθεσίας.
Αναφορές:
Chermack, T., Kasshanna, B., (2007). The Use and Misuse of SWOT Analysis and Implications of HRD Professionals. Human Resource Development International, Vol. 10, No. 4, pp. 383-399.
Goanta H.P., (2013). Some considerations on the opportunity and value of the Personal SWOT Analysis as psychological technique. Annals, Economic Science Series, Vol. XIX.2013, pp. 604-609.
Photo by Kaleidico on Unsplash
O Χαράλαμπος Πετράς είναι Ψυχολόγος, Διαπιστημένος Executive Coach, ICF PCC, EMCC SP, MISCP, και Συγγραφέας. Είναι μέλος του International Society for Coaching Psychology, ιδρυτής & διευθυντής του Athens Coaching Institute.
Σπούδασε Ανθρωπολογία, Ψυχολογία, Ιστορία και έχει εκπαιδευτεί στο Coaching, στην Συστημική Ψυχοθεραπεία, την Θεραπεία EMDR και την Εκπαίδευση Ενηλίκων. Από το 2009 εργάζεται ως επαγγελματίας Coach κυρίως με μεγάλους οργανισμούς, στελέχη διοίκησης και ηγεσίας. Βιβλία του που κυκλοφορούν είναι η “Τέχνη του Coaching”, ένα εγχειρίδιο για επαγγελματίες και η “Τέχνη των Στόχων” μια μελέτη για την ανάπτυξη και την επιτυχία. Παράλληλα, διατηρεί γραφείο ψυχολόγου όπου εργάζεται κλινικά, με ενήλικες.
