Η Επαινετική διερεύνηση (Appreciative Inquiry, AI) είναι μια θεωρία και μια διαδικασία κατασκευασμένη για την διευκόλυνση της θετικής αλλαγής σε οργανισμούς, ομάδες και κοινότητες. Xρησιμοποιεί ερωτήσεις και διάλογο για να βοηθήσει τα ανθρώπινα συστήματα να ανακαλύψουν τις δυνάμεις τους, τα πλεονεκτήματα και τις ευκαιρίες που υπάρχουν στο εσωτερικό τους. Η βάση της δεν είναι άλλη από την εξής υπόθεση: κάθε ανθρώπινο σύστημα έχει κάτι που λειτουργεί καλά και όταν αυτό αναγνωριστεί μπορεί να επιφέρει ζωτικότητα, αποτελεσματικότητα και επιτυχία στο ίδιο το σύστημα.
Πέντε αρχές για την θετική ανάπτυξη οργανισμών
Στην καρδιά αυτής της προσέγγισης υπάρχουν πέντε αρχές-κλειδιά που αναπτύχθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 από τον David Cooperrider και τον Suresh Srivastva και λειτουργούν ως πυλώνες για κάθε παρέμβαση που συνδυάζεται με την επαινετική διερεύνηση:
- Κατασκευαστική αρχή
Η πραγματικότητα που βιώνεται εντός των οργανισμών δεν είναι μια αντικειμενική αλήθεια αλλά μια υποκειμενική κατασκευή των μερών του συστήματος καθώς και των εσωτερικών και εξωτερικών αλληλεπιδράσεων τους. Η επαινετική διερεύνηση ενθαρρύνει την υποκειμενική αφήγηση ως μέσο σημασιοδότησης της πραγματικότητας. - Συγχρονισμένη αρχή
Την ίδια στιγμή που κάνουμε μια ερώτηση, αρχίζουμε να δημιουργούμε μια αλλαγή. Οι ερωτήσεις μας είναι έναυσμα σκέψης και διευκολύνουν την έναρξη της αλλαγής. - Ποιητική αρχή
Οι ομάδες και οι οργανισμοί είναι ατελείωτες πηγές μελέτης και μάθησης. Όπως τα ποιήματα, μπορούν να ερμηνευτούν με διαφορετικούς τρόπους. Εμείς επιλέγουμε που θα στρέψουμε την προσοχή μας και τι θα μελετήσουμε. - Η αρχή της προσδοκίας
Τα ανθρώπινα συστήματα κινούνται ευκολότερα προς το μέλλον που έχουν οραματιστεί. Όσο θετικότερη είναι η εικόνα του οραματισμού τόσο πιο κινητοποιημένο είναι το σύστημα να αναλάβει θετική δράση στο σήμερα με κατεύθυνση την επιθυμητή του εικόνα. - Η αρχή της θετικότητας
Η ώθηση και η κινητοποίηση για αλλαγή κάθε μεγέθους προϋποθέτει την ανάπτυξη θετικών συναισθημάτων και κοινωνικών δεσμών, ενοποιητικών στοιχείων. Αυτή η δυναμική εγκαθυδρίεται μέσα από θετικά διατυπωμένες και εστιασμένες ερωτήσεις.
Σύμφωνα με τον David Cooperrider, έναν εκ των δύο ιδρυτών της επαινετικής διερεύνησης «Πρέπει να ανακαλύψουμε τις βαθύτερες αιτίες της επιτυχίας παρά τις βαθύτερες αιτίες της αποτυχίας». Οι πέντε βασικές αρχές τις επαινετικής διερεύνησης διευκολύνουν την αλλαγή της εστίασης μας από το πρόβλημα στην λύση, από τις αδυναμίες στις δυνάμεις, από τα αρνητικά στα θετικά. Έτσι, ενισχύουμε τον θετικό πυρήνα των οργανισμών σε βαθμό που τα προβλήματα πλέον δεν δυσχεραίνουν την ανάπτυξη και την επιτυχία τόσο ολόκληρου του συστήματος όσο και των μερών του.
Μάθετε περισσότερα για την επαινετική διερεύνηση μέσα από το μοντέλο των 5D.
Πηγές
- The Career Coaching Handbook (Julia Yates, 2015) p 116 Appreciative Inquiry
- https://appreciativeinquiry.champlain.edu/learn/appreciative-inquiry-introduction/5-classic-principles-ai/
Η Ιωαννίδου Στεφανία είναι Σύμβουλος Επαγγελματικής Ανάπτυξης με εστίαση τις επαγγελματικές μεταβάσεις. Παρέχει τις υπηρεσίες της διαδικτυακά σε Ελλάδα και Κύπρο από τον Σεπτέμβρη του 2021. Έχει εκπαιδευτεί μεταξύ άλλων στην Συστημική Ψυχοθεραπεία, το Life Coaching και το Evidence-Based Coaching από εγκεκριμένα εκπαιδευτικά προγράμματα.
Συμμετέχει ενεργά στην κοινότητα αποφοίτων του Athens Coaching Institute με αρθρογραφία και εργαστήρια συνεχoύς επαγγελματικής ανάπτυξης, υποστηρίζοντας παράλληλα άλλους απόφοιτους coaches.
Η ίδια δηλώνει: M’ ενδιαφέρει η συλλογική ευημερία και το πως αξιοποιούμε το δυναμικό μας για να προσφέρουμε σε αυτή. Είμαι εδώ για να υποστηρίξω τους ανθρώπους να αναλάβουν ρόλους που συνάδουν με το αξιακό τους σύστημα και να συνεισφέρουν με έναν ουσιαστικό τρόπο. Με αυτογνωσία, δημιουργικότητα και συνεργασία, με προσωπική και κοινωνική ευθύνη, διαμορφώνουμε μαζί μια ηθικότερη εργασιακή κουλτούρα. Αλλάζουμε για να ευημερήσουμε κι έτσι συμβάλλουμε στην ευημερία των άλλων.
