Η Θετική Ψυχολογία εξελίχθηκε ως ένας νέος κλάδος της Ψυχολογίας από τις αρχές του 2000 και έκτοτε γνωρίζει ιδιαίτερη άνθηση, τόσο σε επιστημονικό – θεωρητικό επίπεδο όσο και στην πρακτική εφαρμογή της. Βέβαια, οι έννοιες και το περιεχόμενο της θετικής ψυχολόγιας δεν είναι κάτι καινούργιο, καθώς υπάρχουν στην βιβλιογραφία από την δεκαετία του 1920 και τον Karl Jung. Αυτό που εισήχθη πριν 20 χρόνια με την Θετική Ψυχολογία ήταν η μεταστροφή του ενδιαφέροντος της ψυχολογίας από την παθολογία και τη θεραπεία αδυναμιών και προβληματικών συμπεριφορών στις εσωτερικές δυνάμεις και αρετές του ανθρώπου.
Σύνδεση Θετικής Ψυχολογίας με το Coaching
Οι εφαρμογές της Θετικής Ψυχολογίας βρίσκουν ιδιαίτερη απήχηση στην coaching παρέμβαση, σε κάποιες περιστάσεις μπορούν να καθορίσουν και την όλη προσέγγιση του Coaching. Αν και αρχικά είχε αποδοθεί ότι η Coaching ψυχολογία είναι αποκλειστικά η εφαρμοσμένη Θετική Ψυχολογία, αυτή η τοποθέτηση εναιρέθηκε από την αποδοχή ότι είναι περισσότερο μια διεπιστημονική προσέγγιση που αντλεί υλικό και γνώση από άλλους κλάδους της Ψυχολογίας, αλλά και του management, της εκπαίδευσης και άλλων επιστημών.
Είναι αλήθεια ωστόσο ότι οι επιρροές της Θετικής Ψυχολογίας στο Coaching είναι πολλαπλές και θεσμικές, καθώς θέτει τον τόνο και την πρόθεση με τις οποίες αναπτύσσεται μια coaching σχέση. Είναι ιδιαίτερο σημαντικό ένας Coach να βοηθήσει τον coachee να στρέψει την εστίαση του στο να ανακαλύψει και να χρησιμοποιήσει τα εσωτερικά του θετικά στοιχεία και δυνάμεις του για να πετύχει τους στόχους που έχει θέσει ή ακόμα και να αλλάξει συμπρειφορές βάσει αυτών των δυνάμεων.
Η Θετική Ψυχολoγία παρέχει στο coaching ένα ισχυρό επιστημονικό υπόβαθρο, σε βαθμό που ενδυναμώνει την αξιοπιστία του coaching ως προσέγγιση και ως επάγγελμα, όπως επίσης μπορεί να καθορίζει και τα όρια υπεύθυνων και δομημένων coaching πρακτικών. Οι γνώσεις και οι ανακαλύψεις της Θετικής Ψυχολογίας βρίσκουν ουσιαστική εφαρμογή στην Coaching Ψυχολογία, όπου με την σειρά της πρόσφερει πρόσφορο έδαφος για να μετουσιωθεί η θεωρία της Θετικής Ψυχολογίας σε πράξη.
Εργαλεία Θετικής Ψυχολογίας στο Coaching
Μια βασική υιοθέτηση της Θετικής Ψυχολογίας στο Coaching είναι οι Δυνάμεις Χαρακτήρα (Character Strengths) που ανέπτυξαν οι Seligman & Peterson (2004). Μέσα από το τεράστιο έργο τους, ανέδειξαν 6 πανανθρώπινες αρετές και 24 δυνάμεις χαρακτήρα, που ενυπάρχουν σε κάθε άνθρωπο. Αυτό που αλλάζει από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι οι τρόποι και τα μοτίβα έκφρασης αυτών των δυνάμεων. Αυτό ακριβώς είναι και το σημείο επισκόπησης και διερεύνησης σε μια coaching συνεργασία: πώς η έκφραση αυτών των δυνάμεων (τόσο σαν ένταση όσο και σαν περίσταση) βοηθούν ή όχι τον coachee στην επίτευξη των στόχων του και στην ισχυρότερη υποστήριξη του προς έναν καλύτερο εαυτό.
Επακόλουθο του εγκαθίδρυσης των 24 δυνάμεων, οι Peterson και Seligman (2004) ανέπτυξαν ένα εργαλείο μέτρησης αυτών των δυνάμεων, γνωστό ως VIA Inventory of Strength. Μέσα από ένα εκτενές ερωτηματολόγιο, γίνεται ιεράρχηση των 24 δυνάμεων με βάση τον βαθμό έκφρασης τους. Οι 5-6 υψηλότερα ιεραρχημένες δυνάμεις αποτελούν τις πυρηνικές δυνάμεις του ανθρώπου (signature strengths), οι 5-6 χαμηλότερα ιεραρχημένες δυνάμεις αποτέλουν τις δυνάμεις που ενεργοποιούνται στην υπερ-χρήση ή στην κακή χρήση των πυρηνικών δυνάμεων ενώ οι ενδιάμεσες δυνάμεις είναι εκείνες που ενεργοποιούνται ανάλογα την συνθήκη.
Βιβλιογραφικές αναφορές
Grant, A. M. (2003). The impact of life coaching on goal attainment, meta-cognition and mental health. Social Behaviour & Personality, 31(3), 253-264.
Grant, A., & Cavanagh, M. (2007). Evidence-based coaching: Flourishing or languishing?
Australian Psychologist, 42(4), 239-254.
Seligman, M. E., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1), 5-14
Image by Luisella Planeta Leoni LOVE PEACE from Pixabay
Ονομάζομαι Θοδωρής Προκάκος και είμαι Business & Executive Coach σε Foundation level. Αποφοίτησα το 2021 από το πρόγραμμα Diploma in Evidence-Based Coaching του Athens Coaching Institute, πιστοποιημένο από τον European Mentoring & Coaching Council και το Association for Coaching, 2 από τους εγκυρότερους οργανισμούς για το Coaching παγκοσμίως.
Ταυτόχρονα, είμαι απόφοιτος του τμήματος Βιομηχανικής Διοίκησης και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Πειραιά και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος MSc Supply Chain & Logistics του ίδιου πανεπιστημίου. Κατέχω 15ετή εμπειρία στον κόσμο των επιχειρήσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με απασχόληση σε πολυεθνικές και ελληνικές επιχειρήσεις και εμπειρία σε διάφορα επίπεδα ιεραρχίας αυτών. Μέσα από το Coaching, έχω σκοπό να προσφέρω ουσιαστική βοήθεια για την ανάπτυξη και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων.
