Για να είμαστε ειλικρινείς, η αλλαγή δεν είναι εύκολη. Ειδικά όταν πρόκειται για καθημερινές συνήθειες που έχουν γίνει δεύτερη φύση μας, η αλλαγή μπορεί να χρειαστεί μεγάλη και συνεχή προσπάθεια. Αν ήταν τόσο εύκολη η αλλαγή των συνηθειών μας, δεν θα υπήρχαν οι περισσότερες χρόνιες νόσοι που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής μας. Αν όλες μας οι επιλογές κατευθύνονταν από τη λογική και το τί είναι σωστό, θα τρώγαμε όλοι μόνο θρεπτικά γεύματα, θα κοιμόμασταν σταθερές ώρες, θα ασκούμασταν καθημερινά, θα αντιμετωπίζαμε αποτελεσματικά το στρες και θα χρησιμοποιούσαμε όλη τη γνώση της σύγχρονης ιατρικής και επιστήμης προς όφελος μας.
Η αλλαγή βέβαια είναι πάντα δυνατή. Για να γίνει όμως πρέπει κανείς να είναι έτοιμος να δεσμευτεί σε αυτή, να κινητοποιηθεί και να θέσει συγκεκριμένους στόχους. Δυστυχώς η επιθυμία δεν αρκεί για την αλλαγή της συμπεριφοράς και των συνηθειών μας. Για να έχει αποτέλεσμα η προσπάθεια μας πρέπει να δημιουργήσουμε ένα όραμα για τη υγεία και την καθημερινότητα μας, να κάνουμε μια αντικειμενική αξιολόγηση των επιλογών μας, να μάθουμε να τροποποιούμε το περιβάλλον μας και να ανταποκρινόμαστε στις προκλήσεις που μας βάζει, να εξασκηθούμε στην ενσυνείδητη διατροφή και να βάλουμε έξυπνους και ρεαλιστικούς στόχους που να μπορούμε να πραγματοποιήσουμε.
Αυτός είναι και ο στόχος του Health coaching- να μας κινητοποιήσει κατάλληλα και να μας βοηθήσει να κάνουμε ένα πραγματοποιήσιμο πλάνο αλλαγής. Το πλάνο μας πρέπει να αποτελείται από μικρότερα βήματα, μικρές σταδιακές αλλαγές που θα πραγματοποιηθούν σε βάθος χρόνου και θα μας φέρουν σιγά σιγά στον τελικό μας στόχο.
Ο τελικός μας στόχος, όσον αφορά την υγεία, μπορεί να είναι η απώλεια βάρους ή η καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου μας ή μια εγκυμοσύνη. Αυτό μπορεί να μας τρομάζει και να μας φαίνεται πολύ δύσκολο. Αυτό που θα μας βοηθήσει είναι να κάνουμε ένα πλάνο με μικρότερα βήματα και να ξεκινήσουμε από τις αλλαγές που είναι πιο εύκολο να πραγματοποιηθούν.
Κάθε ένα από αυτά τα βήματα, κάθε επιμέρους στόχος πρέπει να είναι «έξυπνος»- Η μεθοδολογία των S.M.A.R.T. goals του coaching βρίσκει απόλυτη εφαρμογή στην υγεία.
Κάθε αλλαγή είναι ένας στόχος και κάθε στόχος πρέπει να είναι:
- Συγκεκριμένος (specific) Κάθε βήμα μας πρέπει να είναι σαφές, όχι αόριστο. Δεν θα μας βοηθήσει το να πούμε « θέλω να χάσω βάρος». Θα μας βοηθήσει το να βάλουμε συγκεκριμένους στόχους ώστε να χάσουμε βάρος. Π. χ. Θα τρώω βραδινό μέχρι τις 8 το βράδυ, θα τρώω γλυκό μόνο μια φορά την εβδομάδα, θα βάλω σαλάτα σε κάθε γεύμα.
- Μετρήσιμος (measurable) Η μέτρηση της προόδου που κάνουμε μας βοηθάει να κρατήσουμε την κινητοποίηση μας. Η απώλεια συγκεκριμένου βάρους, η μείωση του σακχάρου, η βελτίωση της αρτηριακής πίεσης είναι τέτοια παραδείγματα.
- Πραγματοποιήσιμος (achievable) Οι στόχοι μας πρέπει να είναι ρεαλιστικοί και να μπορούν να ενταχθούν στην καθημερινότητα μας και στον οικονομικό μας προγραμματισμό
- Σχετικός με το πλάνο μας (relevant) Κάθε επιμέρους βήμα, κάθε αλλαγή πρέπει να είναι εστιασμένη στο να μας φέρει πιο κοντά στο μακροπρόθεσμο στόχο μας
- Χρονικά προσδιορισμένος (time- bound) Η χρονική προθεσμία μας βοηθά να μείνουμε κινητοποιημένοι και να μην παρεκκλίνουμε από το πλάνο μας.
Ένα παράδειγμα έξυπνου στόχου είναι: Για να χάσω βάρος πρέπει να αυξήσω τη δραστηριότητα μου. θα αυξήσω σταδιακά τα καθημερινά μου βήματα (1000 παραπάνω βήματα την ημέρα κάθε εβδομάδα) έτσι ώστε, σε ένα μήνα από τώρα, να κάνω 8000 βήματα κάθε μέρα. Πάρα πολλές μελέτες έχουν αποδείξει την αποτελεσματικότητα της μεθοδολογίας των έξυπνων στόχων και πλέον τα S.M.A.R.T. GOALS είναι κομμάτι των κατευθυντήριων οδηγιών της Αμερικάνικης Διαβητολογικής εταιρείας και της εταιρείας Παχυσαρκίας.
Βιβλιογραφία
Goal setting as a strategy for health behavior change, June 1995, Health Education Quarterly 22(2):190-200
Goal commitment and the goal-setting process, Jan 2000, Journal of applied Physiology. 84(6):885-96
Photo by Alysha Rosly on Unsplash
H Παρασκευή (Βούλα) Μεντζελοπούλου αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης (1992-1998) και στη συνέχεια ολοκλήρωσε την θητεία της ως αγροτικός ιατρός στο Γενικό νοσοκομείο Αιγίου (1998-2000).
To 2001 αναχώρησε για τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής για να συνεχίσει την εκπαίδευσή της.
Έλαβε την ειδίκευση της στην Παθολογία στο Yale University Internal Medicine Program at Bridgeport το 2005.
Συνέχισε την εκπαίδευσή της στο Washington University of St. Louis/ Barnes Jewish Hospital όπου και έλαβε την ειδικότητατης πάνω στην Ενδοκρινολογία, το Διαβήτη και το Μεταβολισμό (Endocrinology, Diabetes and Metabolism) το 2007.
Στη συνέχεια, εξειδικεύθηκε στον Σακχαρώδη Διαβήτη στο μεγαλύτερο διαβητολογικό κέντρο στον κόσμο, το φημισμένο Joslin Diabetes Center τουHarvard Medical School στην Βοστώνη. Παράλληλα δίδαξε κλινική ενδοκρινολογία ως Λέκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Harvard (2007-2010). To 2009 επέστρεψε στην Ελλάδα οπότε και ξεκίνησε το προσωπικό της ιατρείο.
Η κ. Μεντζελοπούλου είναι η πρώτη Ενδοκρινολόγος πιστοποιημένη Health coach στην Ελλάδα αφού ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή της ως health coach το 2017 και έλαβε το Diploma in Health & Wellness Coaching – ELMO, CMA & AC Accredited. Διετέλεσε εκπαιδεύτρια στο Health and Coaching diploma του Athens Coaching Institute για 2 χρόνια.
Hκ. Μεντζελοπούλου είναι διπλωματούχος των American Board of Internal Medicine και American Board of Endocrinology, Diabetes and Metabolism. Είναι μέλος της Αμερικάνικης, Ευρωπαϊκής και Ελληνικής Ενδοκρινολογικής εταιρείας. Συνεργάζεται επιστημονικά με ιδιωτικά μαιευτήρια και νοσοκομεία. Ιδιαίτερα πεδία ενδιαφέροντος αποτελούν η γυναικεία υγεία και η κύηση, η πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και το lifestyle medicine
